کاروانسرای زین الدین
کاروانسرای زین الدین یکی از جاهای دیدنی یزد است. این اثر تاریخی در شهرستان مهریز قرار دارد. با گذشت زمان کاروانسراها که زمانی اقامتگاه مهمی برای مسافران بودند جای خود را به مسافرخانه و هتل ها دادند اما معماری متفاوت کاروانسراها باعث شد که هیچگاه از یاد نروند کاروانسراها دارای فضایی سنتی هستند که امروزه تبدیل به اثری زیبا با طرفداران فراوان شده اند کاروانسرای زین الدین یکی از این کاروانسرا هاست. قدمت این کاروانسرا به بیشتر از ۴۰۰ سال می رسد و یکی از زیباترین مکان هایی است که می توانید در این شهرستان پیدا کنید. این مکان سالیانه گردشگر های زیادی را به سمت خود می کشاند. با ما همراه باشید تا در این مقاله به طور کامل با کاروانسرای زین الدین آشنا شوید.
معرفی کاروانسرای زین الدین
کاروانسرای زین الدین در دل کویر استان یزد بنا شده است که در ۶۰ کیلومتری جاده یزد کرمان قرار دارد. این بنای بی نظیر که از دوره ی صفویه در این شهر باقی مانده است به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری در استان یزد به شمار می رود. کاروانسرای زین الدین در قرن ۱۰ هجری قمری ساخته شده و از آن به عنوان اقامتگاه بومی استفاده می کنند. این اقامتگاه قابلیت پذیرش یکصد میهمان و گردشگر را در خود دارد.
تماشای غروب خورشید و آسمان پر ستاره ی شب کویر در پشت بام این کاروانسرا بسیار دلچسب بوده و تجربه ای به یاد ماندنی از سفر در این شهر پرجاذبه را برای شما رقم خواهد زد. این کاروانسرا از لحاظ معماری بسیار حائز اهمیت است زیرا نمونه ی دیگر آن در ایران وجود ندارد.در بخش شمالی این بنا اتاق های شاه نشین با سقفی بلند قرار دارد که در حال حاضر تبدیل به سالن غذاخوری و فرش های دستبافت و پشتی های زیبا برای نشستن و استراحت گردشگران شده است.
در حال حاضر تمامی مکان هایی که به این منظور بنا شده است به همان شکل نگهداری میشود تا گردشگران از آن بهره ببرند. به دلیل وجود چشمه های فراوان در نزدیکی کاروانسرا معروف بوده و آب آن از چشمه تامین می شود. اگر قصد اقامت در دل کویر یزد را دارید کاروانسرای زین الدین بهترین انتخاب است به این دلیل که علاوه بر زیبایی بنا ، هزینه اقامت در این کاروانسرا نسبت به هتل های دیگر بسیار پایین است. پس به شما پیشنهاد می کنم حداقل یک را شب در این مکان خاطره انگیز سپری کنید.
تاریخچه ی کاروانسرای زین الدین
همانطور که گفتیم این بنا در دوره ی صفوی توسط شاه عباس صفوی که در دوره ی خود حدود ۹۹۹ کاروانسرا در ایران بنا نهاد ساخته شد که زیباترین آن ها کاروانسرای زین الدین است.به مناسبت دیدار شاه عباس با زین الدین گنجعلی خان حاکم استان کرمان ساخته شد.
سازنده این بنای زیبا شخصی به نام محمد سلطان یزدی یکی از بهترین و شناخته شده ترین معماران آن دوره بود. در ساخت این بنا از اعداد مقدس استفاده شده است نظیر پنج برج و ۱۲ صفه. در آن دوره مسلمانان برای ساخت هر بنا از این اعداد مقدس استفاده می کردند.این کاروانسرا در قرن دهم هجری قمری مکانی برای استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده است. کاروانسرای زین الدین در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۵۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این کاروانسرا در سال ۲۰۰۶ دیپلم افتخار یونسکو را به دلیل ساماندهی با استفاده از مصالح سنتی را کسب کرد.این جاذبه تاریخی قدمتی بالغ بر چهار قرن دارد. اقامت در آن باتوجه به منظره و چیدمانی که دارد مانند زندگی سنتی در قرن های گذشته است دسترسی به آن کاملا آسان است و امکانات خوبی را به مهمانان ارائه می دهد و از آنجا که در منطقه کویری است شب های پرستاره زیبایی را مشاهده می کنید.
معماری
کاروانسرای زین الدین از شاهکار های معماری دوره ی صفویه و تنها بنای مدور ایرانی در مسیر جاده ابریشم می باشد. زمانی که وارد این اثر تاریخی شگفت انگیز میشوید ورودی نسبتاً بزرگ و طولانی را مشاهده می کنید که شکوه فراوانی به این بنا داده است. کاروانسرای زین الدین نقشه دایره ای و ۵ برج نیم دایره چسبیده به دیوار هشتی دارد.تفاوتی که این کاروانسرا با دیگر کاروانسرا ها دارد پلان دایره ای شکل آن و همچنین قرینه بودن غرب و شرق آن است.
بعد از سر در نسبتا پهن ضلع جنوبی ، هشتی و سپس صحنه ۱۲ ضلعی قرار دارد. در اطراف صحن رواقهای سکو داری وجود دارد و در انتهای هر رواق اتاق هایی مشابه دیده می شود. دو طرفه هشتی ورودی و پشت اتاق ها راهرو های بزرگ و طولانی قرار دارد که اصطبل چهارپایان بود.
درون حیاط حوضچه نقلی همراه با اتاقهایی که با حاشیه های چوبی و آبی رنگ تزیین شدهاند وجود دارد که تصویری لذت بخش به کاروانسرا می دهند. نمای داخل و بیرون این کاروانسرا با آجر بنا شده است. ترکیب انحنای برج و دیواره ها و کنگره ها و چشم انداز های لبه ی بام و نمای تمام آجر آن جذابیت خاصی به این بنا بخشیده است.
پله هایی در دو طرف کاروانسرا تعبیه شده که به پشت بام راه دارد. گردشگران برای تماشای آسمان شگفت انگیز کویر به پشت بام رفته و از این منظره زیبا لذت می برند.این کاروانسرا تنها کاروانسرای سه طبقه با ورودی ها و راه های مخفی فراوان و دالان های بسیار باریک است که تنها یک نفر قادر به عبور از آن است.
آدرس
برای دسترسی به کاروانسرای زین الدین به آدرس ۶۰ کیلومتری جاده یزد به کرمان و در فاصله ی ۵۰۰ متری از جاده بروید.