مجله میزبان یاب معرفی جاذبه های گردشگری ایران
نوشته های مشابه
آسیاب آبی اشکذر
آسیاب آبی اشکذر که قدمت آن به دوره صفویه بازمی‌گردد، با سرعت و فشار آب، گندم را به آرد و غلات دیگر که مورد استفاده مردم آن دوره بوده است.
امروز آمده ایم تا درباره جاهای دیدنی شهر یزد که یکی از شهر های هدف گردشگری ایران است صحبت کنیم.یکی از جاهای دیدنی این شهر زیبا آسیاب آبی اشکذر میباشد.
یزد یکی از شهرهای تاریخی ایران است.که به شهر بادگیرها، عروس کویر، دار العلم و شهر دوچرخه‌ها معروف است و به عنوان اولین شهر خشتی دنیا و دومین شهر تاریخی جهان شناخته می‌شود.
بافت تاریخی یزد
بافت تاریخی شهر یزد با مساحتی در حدود ۸۰۰ هکتار عنوان گسترده‌ترین و اصولی ترین بافت تاریخ ایران را به خود اختصاص داده است. و به عنوان دومین شهر خشتی دنیا و دست نخورده‌ترین شهر تاریخی کشور به شماره ۱۵۰۰۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
بعد از راه یافتن یزد به فهرست یونسکو و ثبت جهانی این شهر، اهمیت این شهر بیش از پیش افزایش یافت. همچنین توجه گردشگران بیشتری به آن جلب شد. در این مقاله قصد داریم به جاهای دیدنی شهر یزد بپردازیم.
معرفی آسیاب
این آسیاب در عصر آبادانی خود تنها آسیاب منطقه میبد تا اشكذر بوده است.در هر ساعت سی و پنچ من شاه آرد از زیر سنگ‌های پر قدرت آن بدست می‌آورده‌اند.
در ورودی آسیاب، دالانی شیب‌دار به طول 56 متر وجود دارد.كه به قسمت اصلی آسیاب كه هشت ضلعی است می‌رسد. سقف این هشت ضلعی به شكل گنبدی بنا شده است.سقف و مقرنس‌كاری‌های بنا با نقوش هندسی از ابتكارهای معماری كهن ایرانی است.آجر تنها مصالح ساختمانی این بنای دیدنی است.
آسیاب آبی اشکذر در حاشیه غربی كویر یزد و در ضلع جنوب شرقی در 20 كیلومتری شهر یزد قرار دارد. که در امتداد مسیر جاده اصلی رستاق كه اشكذر را به بندر آباد و روستاهای مجاور متصل می‌كند، واقع شده است.
این آسیاب از بزرگترین آسیاب های ایران است که متعلق به دوره صفویه بوده و زمانی با آب قنات همّت آباد سنگ های آن با قدرت تمام می چرخیده است.
آسیاب آبی اشکذر در عمق هفت متری زمین قرار دارد و به شماره 2086 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا که متعلق به قرن هشتم هجری قمری و از شاهکارهای هنر معماری سنتی و مهندسی ایرانیان می باشد ، محل آسیاب نمودن گندم و تأمین کننده آرد منطقه اشکذر بوده است.در زمان رونق آن، ساعتی 35 من گندم را به آرد تبدیل می کرده است.
نحوه عملکرد آسیاب آبی اشکذر
آسیاب آبی اشکذر با احداث رشته قناتی به نام همت آباد در این منطقه احداث شده و با خشک شدن این قنات در دهه های اخیر، آسیاب نیز از کار افتاده است. صحن اصلی آسیاب به شکل هشت ضلعی است که چهار ضلعش هر کدام 4/80 متر و چهار ضلع دیگرش هر کدام 2/75 متر است .
هریک از اضلاع کوچک، غرفه ای به عمق یک متر دارد. در دو ضلع شرقی و غربی دو اتاق با جلو خانی تعبیه شده است.غرفه جنوبی صحن، محل دستگاه آسیاب ، یعنی دول و آخوره است.این آسیاب که یکی از 10 آسیاب ثبتی استان یزد به حساب می آید حدود 70 سال پیش به علت همجواری با ماسه های روان در زیر شن مدفون شده بود و پس از5 سال به همت مردم محلی و سازمان میراث فرهنگی از زیر خاک بیرون کشیده شد و امور مرمت و بازسازی آن آغاز شده و امید است در آینده نزدیک دوباره راه اندازی شود.
جالب‌ترین نكته در مورد این بنا، اختلاف دمای داخل آسیاب با فضای داغ و گرم بیرون آن است.
تاریخچه آسیاب آبی اشکذر
آسیاب آبی اشکذر در زمان سید رکن‌الدین قاضی، متوفی در ۷۳۲ هجری قمری ساخته شده است.ولی از هویت و قدمت اولیه این آسیاب هیچ گونه اظهارنظر دقیق همراه با اسناد و مدارک مستدل موجود نیست.
در صفحه ۱۴۰ کتاب آثار تاریخی یزد در مورد آسیاب آبی اشکذر آمده است:
«این آسیاب از عجایب قابل دیدن در منطقه رستاق قدیم(اشکذر فعلی) و یکی از بزرگترین آسیاب‌های ایران است که متاسفانه به علت خشک شدن قنات همت‌آباد از کار افتاده و به کلی متروک شده است. آسیاب مذکور در عصر آبادانی یعنی تا چند سال قبل یگانه آسیاب منطقه میبد تا اشکذر بوده است و ساعتی سی و پنج من، آرد از زیر سنگ‌های پرقدرت آن به دست می‌آوردند.»
خوشبختانه آسیاب آبی اشکذر در حال حاضر به همت شهرداری و میراث فرهنگی اشکذر و میراث فرهنگی به طرز شایسته ای بازسازی شده است.
آسیاب آبی اشکذر در حال حاضر پذیرای گردشگران میباشد.
شایان ذکر است که کارهای زیربنایی برای راه اندازی مجدد این آسیاب در حال انجام است که انشاالله بزودی شاهد بهره برداری از آن خواهیم بود که با این کار میتوان گردشگران بیشماری را برای بازدید جذب کرد.
تیم میزبان یاب به شما مخاطبیه عزیز توصیه میکنید زمانی که به شهر زیبای یزد سفر کردید به آسیاب آبی اشکذر نیز حتما بروید چرا که این مکان خالی از لطف نمیباشد.
