آشنایی با استان خراسان جنوبی

آشنایی با استان خراسان جنوبی

استان خراسان جنوبی یکی از قطب های مهم تاریخی در شرق ایران است.این استان با مساحت ۱۵۱,۹۱۳ کیلومتر مربع ، جمعیتی بالغ بر ۷۶۸,۸۹۸  نفر دارد. در سال ۱۳۸۳ در کشور ایران تنها یک استان به نام خراسان وجود داشت که بعد آن را به خراسان جنوبی، رضوی و شمالی تقسیم نمودند. این استان دارای ۱۱ شهرستان، ۲۸ شهر،۲۵ بخش ،۶۱ دهستان و ۳۵۵۵ آبادی است که مرکز این استان ، شهرستان بیرجند می باشد.

استان خراسان جنوبی از سمت شرق با کشور افغانستان ، از سمت غرب با استان یزد،اصفهان و سمنان واز طرف جنوب با استان کرمان،سیستان و بلوچستان نیز همسایه است.جاذبه های دیدنی و طبیعی زیبای این استان باعث شده تا سالانه گردشگران بسیاری به آن سفر کنند.همچنین در این مطلب قصد داریم  شما را با جاهای دیدنی و اجاره روزانه اقامتگاه های این استان آشنا کنیم.

معرفی ۳ شهرستان مهم  استان خراسان جنوبی

۱ ) شهرستان بیرجند

مرکز خراسان جنوبی شهرستان بیرجند می باشد که به دلیل مکان های تاریخی و کهنی که دارد از اهمیت بالایی برخوردار است.این شهرستان حدود ۲۰۳,۶۳۶ نفر جمعیت دارد.در طول زمان این شهرستان را به نام های برجند ، برجن ،برکن و بیر گند نامیده اند . افرادی می گویند به دلیل اینکه این شهرستان در محل اردوگاه لشکریان عرب بوده نام شهرستان را به دو جز بئر (مفر) و جند(لشکریان) بوده که به مرور به بیرجند تغییر یافته است.جالب است بدانید اولین استانی که دارای سازمان آب شده خراسان جنوبی می باشد،بنگاه آبلوله بیرجند اولین سازمان آبرسانی در ایران است.آب و هوای این منطقه گرم وخشک است و زمستان های تقریبا سردی دارد.

بند دره

مهم ترین سد تاریخی خراسان جنوبی و شهرستان بیرجند،بند دره است که قدمت آن مربوط به زمان قاجاریه و زندیه میرسد.دلیل آنکه نام سد را دره گذاشته اند این است که آب آن از دره بالا و پایین جاری می شود.این بند تاریخی زیبا و پرآب در سال ۱۳۸۱ از سمت سازمان میراث فرهنگی به عنوان یکی از آثار فرهنگی خراسان ثبت گردیده است.موسس این بند امیر شوکت الملک می باشد که دستور ساخت آن را در سال ۱۲۹۴ داد.

آدرس :  استان خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند ، ۵ کیلومتری انتهای خیابان مدرس ، رشته‌کوه باقران ، دریاچه و بند دره

قلعه بیرجند

بزرگترین بنای تاریخی شهرستان بیرجند در خراسان جنوبی، قلعه بیرجند است که نام محلی آن قلعه ته ده و پایین شهر هم می باشد. این قلعه یا دژ در دوره صفویه و قاجار کاربرد نظامی داشته به طوری که راه های زیرزمینی دژ به مکان های مهم مثل ارگ بهارستان، ارگ کلاه فرنگی و قنات قصبه راه داشته است.در این قلعه انبارهای مهم مواد غذایی نگه داری میشد تا در زمان جنگ، ساکنین آنجا از طریق آن راه ها بتوانند خود را به دژ برسانند.مساحت دژ بیرجند حدود ۳۰۰۰ مترمربع است که در ساخت آ« از خشت،گل و چینه استفاده کرده اند.این قلعه ۷ برج داشته که تا کنون فقط ۶ برج آن وجود دارد.در سال ۱۳۷۸ این مکان توسط شهرداری بیرجند بازسازی شد.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان بیرجند ، خیابان جمهوری ، پلاک ۲۶

موزه میراث پهلوانی

نمایش آداب و رسوم افراد زورخانه ای که حالات ورزشی آن را با مانکن نشان داده اند.همچنین تصاویر پیشکسوتان این ورزش در طول تاریخ و وسایل زورخانه ای مانند میل ، تخته شنا و کباده را به نمایش گذاشته اند تا علاقه مندان ورزش زورخانه ای با محیط این ورزش آشنا شوند و از آن لذت ببرند.این موزه به احترام پهلوانان دلاور بیرجند حدود ۲۰۰ سال پیش احداث شده است.سالانه حدود ۲ هزار تا ۳ هزار گردشگر برای بازدید از این موزه به بیرجند سفر می کنند.

آدرس :استان خراسان جنوبی ، شهرستان بیرجند ، خیابان مطهری ، مطهری ۳ ، زورخانه امیر عرب

عمارت و باغ رحیم آباد

مجموعه عمارت و باغ رحیم آباد یکی از زیباترین باغ های بیرجند است.این باغ دو در ورودی دارد که تنها از همان دو درب می توانید وارد مجموعه شوید.مجموعه تاریخی رحیم آباد دارای امکانات بسیاری نظیر حوضخانه، آب انبارها، عمارت کلاه فرنگی اصطبل و مکان های خدماتی می باشد.داخل باغ رحیم آباد درختانی همچون کاج،سپیدار، زرد وجود دارد که نمای بسیار زیبایی به محیط داده اند.این بنا متعلق به زمان قاجار و پهلوی می باشد که شما می توانید همه روزه از این باغ بازدید فرمایید.

آدرس : استان خراسان جنوبی، بیرجند ، خیابان پاسداران، پشت بوستان شهدای گمنام.

آبشار گیوک

آبشار گیوک یکی مناطق زیبا و باطراوت بیرجند است که هرساله علاقمندان طبیعت به این مکان می روند .البته بعد از ساخت سد کمی از زیبایی این آبشار کاهش یافته است.آبشار گیوک در انتهای دره ای سرسبز و بکر قرار گرفته است.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۵ کیلومتری شهرستان بیرجند به کرمان.

ارگ بهارستان ( باغ زرشکی)

ارگ بهارستان یا باغ زرشکی متعلق به دوران افشاریه می باشد.طبق گفته ها این اثر زمانی پناهگاه لطفعلی خان زند و همراهانش بوده است .در حال حاضر این باغ روبه تخریب است و با اینکه به عنوان اثر ملی به ثبت رسیده اما بی توجهی مسئولان به این اثر،باعث شده تا از این بنا به درستی حفاظت نشود.البته هنوز هم گردشگران پراشتیاق از این مکان دیدن می کنند و از آثار به جا مانده از آن زمان دیدن می فرمایند.

آدرس : خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند ، خیابان منتظری ، محدوده کوچه پست قدیم.

ارگ کلاه فرنگی

ارگ کلاه فرنگی یکی از مکان های تاریخی شهرستان بیرجند است.این بنا متعلق به دوره قاجار است که در سال ۱۳۱۳ هجری قهری تاسیس شده است.نام های دیگر این مکان ارگ حسام الدوله ، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار هم نیز می باشد.ارگ کلاه فرنگی در سال ۱۳۷۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، خیابان مطهری ، مطهری ۱۶

آبشار چهارده

اگر به کوهنوردی و آبشار نوردی علاقه دارید حتما به آبشار چهارده بروید.وجود ۸۰ آبشار کوچک و بزرگ شما را حیرت زده خواهد کرد.برای رسیدن به محل آبشار ها باید حدود ۲ ساعت را سنگ نوردی کنید.همچنین در پایین روستای چهارده ، آرامگاه امامزاده سلطان شیخ حسین در کنار آبشار کوچکی قرار دارد که محلی برای استراحت گردشگران است.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۵ کیلومتری جنوب شهرستان بیرجند ، ارتفاعات باقران.

باغ امیرآباد

باغ و کوشک امیرآباد مکانی بسیار با طراوت برای گردشگران می باشد که درختان و گل های متعدد منظره آن را زیباتر کرده است.در این باغ مکان هایی همچون کتابخانه، دانشگاه ،موزه ، سفره خانه و چایخانه سنتی نیز واقع شده که وجود این همه امکانات نظر بسیاری را به خود جلب کرده است.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۵ کیلومتری غرب شهرستان بیرجند.

قلعه فورگ ( قلعه میرزا رفیع خان)

بعد از قلعه الموت مهم ترین قلعه اسماعیلیان قلعه فورگ می باشد.به دلیل وجود کوهستان های بسیار اسماعیلیان در این مکان قلعه های متعددی برای دفاع از خود بناکردند و همچنین سربازان خود را برای جنگ آموزش می دادند.این قلعه دارای سه قسمت است که بخش اول آن را آذوقه و احشام را نگهداری میکردند،بخش دوم نگهبانان ونظامیان زندگی میکردند و قسمت سوم آن که مهم تر از بقیه می باشد محل زندگی حاکم و اطرافیانش است.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان بیرجند ، ۵ کیلومتری بخش درمیان و در شرق شهرستان بیرجند .

عمارت معصومیه

باغ و عمارت معصومیه یکی از باغ های زیبا و مجلل بیرجند می باشد.مقابل عمارت معصومیه یک استخر هشت ضلعی وجود دارد که بازتاب ساختمان روی آب آن نمایان می گردد.این عمارت میان درختان کاج ،درختان میوه ای همچون زردآلو، زرشک و عناب نیز در آن قرار دارد.این بنا در ۱۳۸۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس : استان خراسان جنوبی،۳ کیلومتری شهرستان بیرجند.

مدرسه شوکتیه

سومین مدرسه ایران به سبک مدرن بعد از مکتب خانه های قدیم، مدرسه شوکتیه می باشد . این مدرسه یکی از بناهای بزرگ تاریخی شهرستان بیرجند است که ابتدا یک حسینیه بوده اما در سال ۱۲۸۲ ، به دست ابراهیم خان علم ، به مدرسه تبدیل شد.معماری این ساختمان به سبک معماری کویری ایران ساخته شده است.

آدرس : خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند، میدان شهدا ، خیابان منتظری ۳

آرامگاه حکیم نزاری

نام اصلی حکیم نزاری ، سعدالدین نزاری قهستانی سراینده و شاعر قرن هفتم هجری است .این آرامگاه در سال ۱۳۹۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان بیرجند ، ابتدای خیابان حکیم نزاری ، کنار میدان شهدا .

مسجد جامع چهار درخت

یکی از اماکن مذهبی شهرستان بیرجند ، مسجد جامع چهاردرخت است . این مسجد دو محراب دارد که عده ای بر این باورند یک محراب برای افراد شیعه و محراب دیگر برای اهل سنت است . 

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان بیرجند ، خیابان شهید مطهری ، محله چهار درخت.

برج چشمه مولید

چشمه مولید مربوط به دوران صفوی می باشد .این چشمه در روستایی کوهستانی و خوش آب و هوا قرار دارد. در سال ۱۳۸۰ نیز این مکان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان بیرجند ، روستای چشمه مولید.

موزه پرندگان

موزه پرندگان بیرجند دارای گونه های متفاوت اعم از پرندگان ، خزندگان و پستانداران و… است . این موزه در گذشته در باغ شوکت آباد قرار داشت اما بعد از آن به باغ اکبریه انتقال داده شد.

آدرس :استان خراسان جنوبی ، شهرستان بیرجند ، خیابان معلم ، میدان موزه ، مجموعه باغ و عمارت اکبریه.

باغ شوکت آباد

باغ شوکت آباد یکی از باغ های پر درخت و سرسبز شهرستان بیرجند است ک همه ساله افراد بسیاری از این باغ دیدن می کنند . معماری بی نظیر این بنا هنر قوم قاجار را نشان میدهد .

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۵ کیلومتری شرق شهرستان بیرجند.

۲ ) شهرستان طبس

قسمت غرب خراسان جنوبی شهرستانی به نام طبس است که آب وهوای کویری دارد. جمعیت این شهرستان حدود ۳۹،۶۷۶ نفر می باشد.این شهرستان خاص سالانه اقامتگاه گردشگران بسیاری از گوشه و کنار کشور ایران است.

جاهای دیدنی شهرستان طبس

باغ گلشن

در دوران قاجار به دستور سومین شاه طبس ، میرحسن خان ، باغ گلشن تاسیس شد.وجود درختان نخل ، پرتغال ، انگور و نارنج منظره بسیار چشمگیری به این باغ داده است.وجود همچین باغ سرسبز و با طراوتی در یک شهرستان کویری نعمت بسیار بزرگی است.این باغ در سال ۱۳۵۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.همچنین یک حوض بزرگ در وسط باغ وجود دارد که چندین سال محل زندگی پلیکان های خارجی شده است.پیشنهاد می شود اگر به شهرستان طبس سفر کردید حتما از این باغ دیدن فرمایید.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان طبس ، بلوار امام خمینی .

سد شاه عباسی

نازک ترین سد جهان با عرض ۱ متر تاج ، سد شاه عباسی است.این سد قدیمی ترین و بزرگترین سد قوسی در جهان است که در نزدیکی چشمه آب گرم مرتضی علی واقع شده است . این سد متعلق به دوره صفویه می باشد که بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۲۷ کیلومتری شهرستان طبس ، نزدیک روستای خرو.

چشمه مرتضی علی

چشمه مرتضی علی دارای چشمه های جوشان با دو نوع سرد و گرم است. برای رسیدن به این چشمه باید حدود ۵ کیلومتر مسیر را پیاده روی کنید.در طول این مسیر دیواره های بلند در اطرافتان می بینید که شما را حیرت زده خواهد کرد.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۲۷ کیلومتری شهرستان طبس ، نزدیک روستای خرو.

دره کال  جنی

دره کال جنی به دره جن ها معروف است. دلیل نام جنی این دره به دلیل وزش خاص باد و صداهای عجیب و غریبی است که به گوش میرسد. این دره بر اثر فرسایش و جاری شدن سیل ها به وجود آمده است. تونل های و ساختار دره متعلق به دوران ساسانیان می باشد.این مکان رمزآلود یکی از جاهای هیجان انگیز و زیبای شهرستان طبس است .

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان طبس ، بشرویه ، دوراهی استخر شاعر ، روستای فشاه .

غار حلوان

غار حلوان متعلق به دوران ژوراسیک میانه می باشد. قدمت سنگ های داخل را حدود ۱۶۰ سال تخمین زده اند. وجود استخوان های حیواناتی همچون گوسفند، شتر و الاغ و… نشان دهنده این است که حیوانات درنده در این غار زندگی میکنند.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۷۵ کیلومتری شهرستان طبس.

ارگ طبس

با اینکه در زلزله سال ۱۳۵۷ ارگ طبس تخریب شد ما بازم هم آثار آن به جای مانده است.قدمت این ارگ بسیار زیاد است که به دستور میرحسن خان توسعه داده شد.ارگ طبس ۶ برج داشته که معروف ترین آن برج نادر میرزا می باشد.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان طبس ، خیابان واعظ طبسی .

۳ ) شهرستان فردوس

شهرستان فردوس شهر انار و زعفران یکی از مناطق مهم گردشگری و تاریخی ایران است.جمعیت این شهر حدود ۲۸،۶۹۵ نفر است. آب و هوای این شهرستان در تابستان بسیار گرم و خشک و در زمستان سرد و بارانی است.به شهرستان فردوس در گزشته ، تون نیز می گفتند.

مکان های دیدنی و تاریخی این شهرستان

آبگرم معدنی فردوس

آبگرم معدنی فردوس یکی از بی نظیرترین چشمه های شفا بخش ایران است. این آبگرم دارای خواص درمانی بسیاری است. سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی از این مکان بازدید می کنند.حتی پزشکان هم رفتن به این آبگرم را توصیه کرده اند ، چرا که می تواند بیماری پوستی نظیر اگزما، عفونت قارچی و همچنین بیماری های مفصلی را بهبود دهد.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، شهرستان فردوس ، کیلومتر ۲۰ محور فردوس.

سنگ سوراخ

این سنگ بالای یک کوه بزرگ قرار دارد که حفره ی داخل آن ۲۰ متر می باشد. این حفره بدلیل فرسایش های آبی در سنگ های آهکی پدید آمده است.در اطراف این سنگ غار آبی سنگ سوراخ و کمی آن طرف تر تپه های سنی بسیاری دیده می شود.این تپه های شنی مخصوص افرادیست که ورزش های شنی انجام می دهند.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۳۵ کیلومتری غرب شهرستان فردوس.

کوه قلعه

کوه قلعه یکی از دژ های مهم اسماعیلیه می باشد که از سه طرف به دره منتهی میشود.تنها راه رسیدن به این دره تنگه جنوب غربی کوه است که شیب کمتر دارد.ارتفاع برج های قلعه حدود ۵ متر است که با خرده سنگ وملات بنا شده است.

آدرس : استان خراسان رضوی ، ۵ کیلومتری جنوب شهرستان فردوس .

قنات بلده

قنات بلده دارای ۱۱ قنات است که آب بسیاری از زمین های کشاورزی شهرستان فردوس را تامین میکند. این قنات متعلق به دوره ساسانیان است که در سال ۱۳۹۵  به عنوان یکی اثار جهان یونسکو به ثبت رسید .

 

مدرسه علیا

مدرسه علیا دارای معماری بسیار زیبا و مجللی می باشد. این مدرسه متعلق به دوران صفویه است که فردی به نام میرعلی بیک آن را تاسیس کرد. از ویژگی های خاص این بنا ، تکرار فرم هشت ضلعی قسمت های مختلف محیط است.

قلعه دختر

قلعه دختر مربوط به دوران اسماعیلیان است. این قلعه در سده های پنجم وششم هجری بنا شده است. داخل این قلعه آثاری از حمام ، برج و میخ های بزرگ آهنی دیده می شود.

آدرس : استان خراسان جنوبی ، ۸ کیلومتری شمال غرب فردوس .

مدرسه حبیبه

مدرسه علمیه حبیبه به دست میرزا حبیب الله امانی تونی تاسیس شد.این مدرسه مربوط به دوران صفویه می باشد که در سال ۱۳۲۱ در فهرست آثار ملی کشور ایران به ثبت رسیده است.مدرسه علمیه حبیبه قدیمی ترین مدرسه علمیه در خراسان جنوبی می باشد.

 

سوغات خراسان جنوبی

• عناب
• زرشک
• زعفران
• انار
• آلو بخارا 
• کشک

صنایع دستی

• برک بافی
• ترکه بافی
• حصیر بافی
• قالی بافی
• پلاس بافی
• رودوزی
• سفره آردی

راه های دسترسی به خراسان جنوبی

فاصله برخی شهر های ایران با استان خراسان جنوبی 

از تهران	۱۰۶۰ کیلومتری
از تبریز	۱۶۶۰ کیلومتر
از مشهد	۵۰۰ کیلومتر
از اصفهان	۸۵۰ کیلومتر
از شیراز	۱۰۷۰ کیلومتر
از بندرعباس	۱۰۴۰ کیلومتری
از اهواز	۱۳۶۰ کیلومتر
از زاهدان	۴۵۰ کیلومتر

همچنین می توانید از طریق هواپیما به مرکز استان خراسان جنوبی ، شهرستان بیرجند سفر کنید و با اجاره روزانه اقامتگاه در شهرستان بیرجند آرامش و آسایش خود را فراهم آورید.